การเรียนคณิตศาสตร์แบบ Open approach ณ โรงเรียนบ้านโนนแสนคำหนองศาลาศรีสะอาด

“วิชาคณิตศาสตร์เป็นยาขมของเด็กไทย” “ทำไมเด็กเดี๋ยวนี้คิดวิเคราะห์ไม่เป็น สื่อสารก็ไม่ได้” “เด็กสมัยนี้สอนยาก ครูสอนอยู่หน้าห้อง ก็ไม่สนใจ นั่งหลับบ้าง นั่งเล่นบ้าง” เป็นไปได้หรือไม่ที่ห้องเรียนคณิตศาสตร์ในประเทศไทยจะเปลี่ยนความเชื่อเหล่านี้? โรงเรียนบ้านโนนแสนคำ-หนองศาลา เป็นโรงเรียนขนาดกลางใน จ.ศรีสะเกษ ที่ หันมาใช้การสอนคณิตศาสตร์แบบ Open Approach ซึ่งมีที่มาจากประเทศญี่ปุ่น แทนการสอนคณิตศาสตร์แบบเดิมเพื่อพัฒนานักเรียนให้มีความคิดวิเคราะห์และกล้าสื่อสารแสดงความคิดเห็นควบคู่กับพื้นฐานความเข้าใจในวิชาคณิตศาสตร์ที่แข็งแรง

1. “การเปิดชั้นเรียน (open class) ” : การเปิดชั้นเรียนให้มีผู้เข้าไปร่วมสังเกตการณ์เรียนการสอนตลอดทั้งคาบและร่วมสะท้อนคิดกับครูผู้สอนในท้ายคาบ เพื่อให้การเรียนการสอนในคาบนั้นๆ ดียิ่งขึ้นไปอีก การเปิดชั้นเรียนเป็นกระบวนการหนึ่งของการพัฒนาวิชาชีพแบบ Lesson Study ที่ทำให้ครูได้ร่วมมือกันขบคิด ขัดเกลาให้แต่ละองค์ประกอบในการสอนแต่ละคาบ เช่น ตัวอย่างโจทย์ที่เหมาะสม วิธีการตั้งคำถามของครู แหลมคมขึ้นไปอีก
2. “การนำเสนอบนกระดานดำ หรือ “Bansho” : การนำเสนอบทกระดานเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่สำคัญและน่าสังเกตในระหว่างการเรียนการสอน เราจะเห็นความคืบหน้าของคาบเรียนที่ดำเนินไปเรื่อยๆ จากการนำเสนอหน้ากระดานของครู ตั้งแต่การสร้างสถานการณ์เพื่อนำไปสู่โจทย์ปัญหา การบันทึกแนวคิดของนักเรียน และบทสรุป ทำให้กระดานทั้งแผ่นเป็นการรวบยอดสิ่งที่เกิดขึ้นทั้งหมดในหนึ่งคาบเรียน ทักษะการเขียนกระดานดำในลักษณะนี้ เรียกว่า “Bansho” ในภาษาญี่ปุ่น เป็นรูปแบบเฉพาะตัวหนึ่งในการสอนคณิตศาสตร์แบบญี่ปุ่น และเป็นทักษะสำคัญในวิชาชีพของครูญี่ปุ่น การเขียนกระดานดำที่ดีจะเป็นต้นแบบของการจัดการความคิดที่เป็นระบบ สร้างทักษะความเป็นระเบียบเรียบร้อย และแสดงถึงการให้ความสำคัญแก่แนวคิดของนักเรียน นอกจากจะได้เห็นรูปแบบการใช้กระดานแบบนี้ในวิชาคณิตศาสตร์ เราพบว่า มีความพยายามนำมาปรับใช้ในวิชาภาษาอังกฤษของโรงเรียนด้วย